မြန်မာ​လ အမည်​တွေ နောက်​ကွယ်​မှ အကြောင်းအရာ​များ

မြန်မာ​လ အမည်​တွေ နောက်​ကွယ်​မှ အကြောင်းအရာ​များ

တန်ခူး...
ဆရာ​ကြီး ဦး​ဖိုး​လတ်​က ထန်းသီး​တွေ ခူး​တဲ့​လ​မို့ ထန်း​ခူး​လ​က​နေ တန်ခူး ဖြစ်လာ​တယ်​လို့ ဆို​တယ်။ ပညာရှိ​တစ်​ဦး​ဖြစ်​တဲ့ လှေ​သင်း​အတွင်းဝန် မင်း​ကတော့ မိန်​ရာသီ​က​နေ မိဿ​ရာသီ ပြောင်း​တဲ့ အတာ ကူး​တဲ့​လ​မို့ တာ​ကူး​လ၊ နောက်​တန်ခူး​လ ဖြစ်​သွား​တယ်​လို့ ပြော​ပါ​တယ်။
ကဆုန်...
ကု​ဆု​န် က နေ ဖြစ်လာ​တာ​တဲ့။ ကု​ဆို​တာ ရေ၊ ဆု​န်​က စု​ဆင်း​ခြင်း။ အဓိပ္ပာယ်​ကတော့ ရေ​သွန်းလောင်း​တဲ့​လ​ပေါ့။ ဒါ​ကြောင့် ကဆုန်​လ ညောင်ရေ​သွန်း​ပွဲ​လို့ ဆို​ခဲ့​တာ မဟုတ်​လား။

န​ယုန်...
နံ​ယုန် က နေ န​ယုန်​ဖြစ်​တာ။ နံ​က​အချိန်​ကာလ၊ ယုန်​က မိုး​ရေစီး​ဆင်း​ခြင်း​တဲ့။ ပြော​ရ​ရင် မိုးရွာ​တဲ့​လ​ပေါ့။

ဝါဆို...
ပါဠိ​စာပေ​မှာ ဝါ က နေ​ခြင်း​လေ၊ ဆို က ရွတ်​ဆို​တာ​ပေါ့။ ဒါ​ကြောင့် ရဟန်း​တော် များ​ဟာ သူ​တို့​ရဲ့ ကျောင်း​မှာ​ပဲ​နေ​ပြီး တရား​ဓမ္မ​များ​ကို ရွတ်​ဆို​နေ​ကြ​တဲ့​လ​လို့ ဆို​လာ​တာ​ပေါ့။

ဝါခေါင်...
  ဝါတွင်း(၃)လ​ရဲ့ အလယ်​လ။ ကျောက်စာ​တွေ​မှာ​တော့ နံကာ တဲ့။ နံ​ဆို​တာ အချိန်​ကာလ။ ကာ​က လယ်ယာ​လုပ်​ငန်း​ဆို​တော့ လယ်ယာ​လုပ်​ငန်း​ခွင်​ဝင်​တဲ့ လ လို့ ဆိုလို​တာ​ပဲ။ မိုး​တွေ​ဖြိုင်​ဖြိုင်​ရွာ​တဲ့ လ မို့ လယ်သမား​ကြီး​တွေ လယ်ယာ​လုပ်​ငန်း​ခွင် ဝင်​နေ​ကြ​ပါ​တယ်။

တော်​သလင်း...
တော်​ဆို​တာ​က မြင့်မြတ်​တာ​ကို ပြော​တာ။ သလင်း​က သာ​လင်း က​နေ​လာ​တာ လေ။ သာယာ​ထွန်းလင်း​သည်​လို့ အဓိပ္ပာယ်​ဖော်​ဆောင်​တာ​ဆို​တော့ ရဟန်း​သံဃာ​တွေ ဝါတွင်း​ကာလ တရား အားထုတ်၊ ဗုဒ္ဓ ဘာသာ​ဝင်​တွေ ဥပုသ်​သီလ​ဆောက်တည်​မှု အ​ထွတ်​အထိပ်​ဆုံး​ရောက်​တဲ့ အချိန်​မို့ မြင့်မြတ်​တဲ့ သာသနာ ရောင်​ဝါ​ထွန်းလင်း​တဲ့ လ။

သီတင်းကျွတ်...
ဥပုသ်သီတင်း​ဆောက်တည်​မှု၊ ရဟန်း​သံဃာ​တွေ ကိုယ့်​ကျောင်း​မှာ​တင် တရား​အားထုတ်​မှု စ​တဲ့ ဝါတွင်း​ကာလ​ပြီး​မြောက်​တဲ့ သီတင်းသုံး​နေထိုင်​ခြင်း ကျွတ်လွတ်​တဲ့​လ​မို့ သီတင်းကျွတ် လို့ ခေါ်​တာ​ပေါ့။

တန်ဆောင်မုန်း...
ရှေး​တုန်း​က တန်ဆောင်​မှုန်း​လို့ ရေး​ခဲ့​တယ်​တဲ့…။ တန်ဆောင်​ဆို​တာ မီး​ရှုး​မီးတိုင်​က​ပေး​တဲ့ အလင်း​ရောင်၊ မှုန်း​က ချ​ယ်​မှုန်း​သည် ဆို​တော့ ။ ကောင်းကင်​ကြီး​တစ်​ခု​လုံး​ဟာ မီး​ရှုး​မီးပန်း​တွေ​နဲ့ ချ​ယ်​မှုန်း​ထား​လောက် အောင်​လင်း​လက်​တဲ့ လ ပေါ့။ မီးပုံးပျံ​တွေ စေလွှတ်​ကြ၊ မီး​ရှုး​မီးပန်း​တွေ​ပစ် ဖောက်​ကြ တန်ဆောင်မုန်း​လ​ပြည့်​မှာ ပြည့်​တဲ့​လ​က(၁​၂)လ​ရာသီ​မှာ အ​ပြည့်​ဆုံး​လ​တဲ့​လေ။ ဒါ​ကြောင့် ဆေး​ဖက်​ဝင်​သစ်ပင်​တွေ ဆေး​ပေါင်း​ခ​တဲ့​ည​လို့​တောင် ဆို​ကြ​တယ်။

နတ်တော်...
နတ်​တွေ​ကို ပူဇော်​တဲ့​လ​လို့ ပြော​ကြ​တယ်။ ဆရာ​ကြီး ဦး​ဖိုး​လတ်​က မင်း​မဟာ​ဂီ​ရိ မောင်​နှမ​လူ​ပူဇော် တယ်​လို့​ဆို​တယ်။ လှေ​သင်း​အတွင်းဝန်​မင်း​က မဟာ​ပိန္နဲ​နတ်​ကို ပူဇော်​တာ​တဲ့။

ပြာသို...
​ပ္လါ​သို က​လာ​တာ​တဲ့။ ​ပ္လါ​က ပျား​ဖယောင်း​ကို​ပြော​တာ။ သို​က သို​လှောင်​ခြင်း​ပေါ့။ ပျား​ဖယောင်း​တွေ အများ ဆုံး​စုဆောင်း​လို့​ရ​တဲ့​လ​ပေါ့။

တပို့တွဲ...
ထန်း​ဖူး​ထန်း​ခိုင်​ထန်း​ပို တွဲကျ​တဲ့​လ​မို့ ထန်း​ပို့​တွဲ​က​နေ တပို့တွဲ​ဖြစ်လာ​တာ​ပဲ။

တပေါင်း...
ထန်းရည်​တွေ လှိုင်​လှိုင်​ထွက်​ပြီး ထန်းရည်​တွေ​ကို စုပေါင်း​ကျိုချက်​တဲ့​လ​မို့ ထန်း​ပေါင်း က​နေ တပေါင်း ဖြစ်လာ​တာ​တဲ့။

by
ရဲ​သျှ​မ်း